De fysiologie van emotioneel trauma in relatie tot osteopathie

R. de Brouwer
E. Bults

Het doel van deze thesis is het verkrijgen van inzicht in het werkingsmechanisme achter het ontstaan van een osteopathische disfunctie als gevolg van emotioneel trauma en de mogelijkheden van behandeling door osteopathie: is osteopathie een mogelijke behandelwijze in het geval van emotioneel trauma?

De onderzoeksmethode is tweeledig: een literatuurstudie en een kwalitatieve studie (door interviews met acht osteopaten) om inzicht te krijgen hoe de osteopathische visie vorm wordt gegeven met betrekking tot dit thema in het osteopathische werkveld.

Resultaten: Emotioneel trauma kan leiden tot een scala aan klachten op lichamelijk gebied. Spierpantsers met bijbehorende klachten in het bewegingsapparaat, psycho-somatische klachten, veranderingen op epigenetisch gebied met een verstoorde stress- en/of immuunrespons en vroegtijdige celveroudering. Daarnaast verhogen vroegkinderlijke trauma’s de kans op kanker, suikerziekte en hart- en vaatziekten.
Op neurologisch gebied kan emotioneel trauma leiden tot ontregeling van de HPA-as en de amygdala wat leidt tot langdurig hogere afgifte van cortisol en adrenaline. Bewustzijn, zelfbewustzijn, perceptie en interoceptie worden minder door trauma, waardoor het vermogen om je ‘levend’ te voelen verminderd. In het bindweefsel kunnen ook veranderingen ontstaan door trauma. Onder andere de collageenstructuur kan veranderen. Daarnaast kan er sprake zijn van verhoogde sympathische reflexactiviteit waardoor de circulatie in het weefsel afneemt en de glijmogelijkheid van de fascia afneemt. De oriëntatie van microtubuli kan wijzigen wat de weefsel visco-elasticiteit ongunstig beïnvloedt. Verder zouden herinneringen met betrekking tot onder andere fysiek en emotioneel trauma kunnen worden opgeslagen in het systeem van in kristalachtige reeksen gerangschikte collageenvezels en in de kristalstructuur van water in het bindweefsel.

Conclusie: Uit de literatuurstudie blijkt dat emotioneel trauma veranderingen te weeg kan brengen op fysiek niveau, op neurologisch niveau en in het bindweefsel. De veranderingen in het bindweefsel zouden kunnen leiden tot osteopathische disfuncties, met andere woorden, de effecten van trauma op het bindweefsel zouden waarneembaar kunnen zijn voor een osteopaat en mogelijk door hem/haar worden behandeld. De veranderingen op neurologisch niveau die zich uiten als verstoorde interoceptie blijken ook geschikt voor osteopathische behandeling omdat de osteopathische behandeling bijdraagt een goede interoceptie. Tot slot kan worden geconcludeerd dat, omdat een osteopathische behandeling in het algemeen bijdraagt aan het zelf herstellend vermogen, de behandeling bij emotioneel trauma zinvol kan zijn. Samenvattend kan worden geconcludeerd dat osteopathie een zinvolle behandelwijze kan zijn voor patiënten die klachten hebben die gerelateerd zijn aan emotioneel trauma.

Op basis van het kwalitatieve onderzoek kunnen we de conclusie trekken dat het belangrijk is voor osteopaten om te weten of een patiënt emotioneel getraumatiseerd is in verband met het risico op hertraumatisering. Ook is het belangrijk om als osteopaat je eigen grenzen te kennen, met name als er sprake is van ernstige psychische klachten of van een psychiatrisch ziektebeeld. Tot slot zijn de vaardigheden van de osteopaat in het omgaan met de emotionele aspecten van traumabehandeling van groot belang.

Juni 2021

Literatuur en kwalitatief onderzoek

88